Demencja to neurologiczna choroba wieku starczego, która polega na zaburzeniach ośrodków mózgowych. Najczęściej występuje po 65 roku życia. Jej objawami są problemy z pamięcią, trudności w wykonywaniu prostych czynności czy zachowanie relacji społecznych. Jak istotna jest aktywizacja osób z demencją i jak ją wdrażać?
Początki demencji
Demencja u osób starszych to nie tylko medyczne, ale i społeczne wyzwanie, które wymaga od opiekunek szczególnej cierpliwości i zrozumienia stanowi nie lada wyzwanie dla opiekunek. Choroba ta powoduje zmiany w mózgu, które mogą objawiać się między innymi:
- zmniejszonym apetytem,
- zaburzeniem rzeczywistości,
- nieregularnym snem,
- utratą kontroli nad potrzebami fizjologicznymi,
- problemami z mową.
Opieka nad osobami cierpiącymi na demencję wymaga nie tylko odpowiedniej wiedzy medycznej, ale przede wszystkim dużych pokładów empatii i wyrozumiałości. Seniorzy z demencją mogą wykazywać większe rozdrażnienie lub frustrację, wynikające z niezrozumienia otaczającej ich rzeczywistości. Czynności, które dla wielu są rutynowe, jak mycie się, korzystanie z toalety czy jedzenie, mogą stać się dla nich niezrozumiałe i stresujące.
Ważnym aspektem opieki jest także regularne monitorowanie stanu zdrowia przez specjalistów, takich jak neurolog czy geriatra, którzy mogą dostosować leczenie do zmieniających się potrzeb i objawów choroby. Wsparcie psychologiczne dla opiekunek również jest kluczowe, ponieważ praca z osobami demencyjnymi może być emocjonalnie obciążająca.
Odpowiednie szkolenie opiekunek, które obejmuje zarówno aspekty praktyczne, jak i psychologiczne radzenia sobie z trudnościami związanymi z demencją, jest niezbędne do zapewnienia skutecznej i empatycznej opieki. Dzięki temu można nie tylko poprawić jakość życia osób starszych, ale również zapewnić opiekunkom narzędzia niezbędne do efektywnego i satysfakcjonującego wykonywania ich zawodu.
Dlaczego aktywizacja jest kluczowa?
Choroba Alzheimera czy demencja starcza należą do chorób postępujących.
U każdego może objawiać się w inny sposób, lecz ta przypadłość najczęściej prowadzi do tak zwanego „odcinania” seniora od rzeczywistości. Codzienne funkcjonowanie przy tej chorobie z dnia na dzień wydaje się coraz trudniejsze, dlatego tak istotnym działaniem jest odpowiednia aktywizacja seniorów. Polega ona przede wszystkim na angażowaniu osób starszych w proste, codzienne czynności, dostosowane do możliwości podopiecznych. Zastosowanie aktywizacji pozwala spowolnić postępowanie choroby i jest równie istotne jak farmakoterapia. Podczas terapii należy jednak pamiętać o niewyręczaniu seniora w czynnościach, niewprowadzaniu zbyt dużych zmian w miejscu zamieszkania, prostej komunikacji, czy niezmuszaniu seniora do zbyt dużej ilości zadań. Należy również uzbroić się w duże pokłady cierpliwości.
W jaki sposób aktywizować seniorów z demencją?
Opiekunki osób starszych mogą aktywizować seniorów na wiele sposobów. Bardzo istotne jest dostosowanie ich do możliwości podopiecznego czy upodobań. Należy również pamiętać o regularności wykonywanych ćwiczeń. Aktywizacja polega między innymi na:
- Ćwiczenia fizyczne: Regularna aktywność fizyczna jest korzystna nie tylko dla zdrowia fizycznego, ale i psychicznego. Ćwiczenia dostosowane do możliwości seniora, takie jak spacery, joga, tai chi lub lekka gimnastyka, mogą pomóc w utrzymaniu kondycji fizycznej i zwiększyć poziom energii.
- Zajęcia kreatywne: Malowanie, rysowanie, robótki ręczne czy muzykoterapia to świetne sposoby na stymulację kreatywności i ekspresji emocjonalnej. Zajęcia te mogą również pomagać w wyrażaniu emocji, co bywa trudne w przypadku osób z demencją.
- Gry i puzzle: Gry pamięciowe, krzyżówki, puzzle czy gry planszowe są doskonałym sposobem na angażowanie umysłu i pracę nad funkcjami poznawczymi. Regularne ćwiczenia umysłu mogą spowalniać postęp choroby.
- Muzyka i taniec: Słuchanie muzyki lub wspólne tańce mogą nie tylko poprawiać nastrój, ale także przywoływać wspomnienia i ułatwiać komunikację.
- Terapia zwierzętami: Interakcje z zwierzętami mogą znacząco poprawić nastrój i zmniejszyć lęk u osób z demencją. Zwierzęta często są w stanie dotrzeć do seniorów tam, gdzie inne metody zawodzą.
- Zajęcia ogrodnicze: Prace w ogrodzie pozwalają na kontakt z naturą, co może być bardzo kojące. Sadzenie kwiatów lub dbanie o rośliny daje poczucie odpowiedzialności i satysfakcji.
- Regularna rutyna: Utrzymanie regularnego harmonogramu działań może pomagać osobom z demencją w orientacji czasowej i przestrzennej. Rutyna daje poczucie bezpieczeństwa i przewidywalności.
- Spotkania towarzyskie i rodzinne: Utrzymywanie kontaktów społecznych jest kluczowe. Spotkania z rodziną i przyjaciółmi mogą poprawiać samopoczucie emocjonalne i pomagać w utrzymaniu więzi społecznych.
- asystowaniu podczas codziennych czynności i wydawaniu poleceń (np. proszę umyć zęby),
- regularnych rozmowach o rodzinie czy życiu,
- przeglądaniu zdjęć,
- wspólnym gotowaniu czy sprzątaniu,
- spacerach,
- rysowaniu, malowaniu, wycinaniu, itp.
Aktywizacja seniora podczas demencji pozwala w znaczący sposób poprawić kondycję psychiczną podopiecznego. Wymienione sposoby to tylko przykłady wspólnego spędzania czasu. Warto pamiętać o zapewnieniu seniorowi przyjaznego środowiska, częstych kontaktów z ludźmi, a także opiekunki pełnej empatii.
